“De onderstroom in de samenleving, daar moet je op aanhaken om wat te bereiken, zeker in de politiek. En uiteindelijk draait het maar om één ding, de juiste boodschap op het juiste moment bij de juiste doelgroep. Dat zie je bijvoorbeeld ook met de Ja/Ja-sticker. Dat verhaal werd helemaal gefocust op die 6.000 bomen die er per jaar aan zouden gaan. Dat de grafische sector veel meer nieuwe bomen plant en kampioen is in recycling hoorde je daardoor niet meer.”
Dat is, samengevat, wat Jack de Vries in een enthousiast verhaal voorhield aan de Ledenraad van het KVGO op 17 mei in Soest.
De Vries, voormalig staatssecretaris van defensie, rechterhand van oud-premier Balkenende, CDA-campagneleider en tegenwoordig lobbyist, kon het daarbij niet beter treffen. Daags voor hij de actuele politieke ontwikkelingen zou komen toelichten, strandde de eerste formatiepoging van een nieuw kabinet. De directe aanleiding was het milieu- en klimaatbeleid ‘maar anders waren ze wel over een ander onderwerp gestruikeld,’ aldus de ex-politicus die zelf bij een aantal formaties achter de schermen volop meedeed.
Staatshoofd
De Vries vindt dat de actieve rol van het staatshoofd bij formaties node wordt gemist. Een paar jaar geleden, nadat Koningin Beatrix volgens velen in feite de Paarse coalitie in het zadel hielp, besloot de Tweede Kamer de vorst bij de formatie geen rol meer te laten spelen.
“Willem Alexander kan er niets aan doen. Dat zal je overigens maar gebeuren, wordt je eindelijk Koning, schuiven ze je aan de kant. Maar zoals de formatie tot nu toe loopt, missen we de Koning wel. We hebben nu niet iemand die kan zeggen: wat jullie nu doen leidt tot niets, we gaan een heel andere weg op. Als er een impasse is, zoals nu, dan zou de Koning een erg nuttige rol kunnen spelen.”
Hoewel er in de zaal vol KVGO-ers niet één voorstander was te vinden van verder praten met de SP aan tafel, vond De Vries dat uiteindelijk niet zo’n slechte optie.
“Die partij heeft veel voeling met de onderstroom van de samenleving. Kijk, de middengroepen lijken aardig gelukkig maar dat kan zo maar omslaan. De wereld blijkt lang niet zo veilig als we dachten, veel mensen dreigen de komende jaren hun baan te verliezen door de automatisering, dat is allemaal bedreigend. Die onderstroom in de samenleving, daar moet je bij aanhaken om wat te bereiken in de politiek.“
#Ophef
Dat geldt eigenlijk ook voor wat het KVGO en de grafische bedrijven zelf doen, was de Vries’ verkapte conclusie. Zo staat het debat over de Ja/Ja-sticker vooral in het teken van de ‘zielige bomen’.
“‘Drukwerk kost 6.000 bomen per jaar,’ lees je dan. Dat sluit aan bij de aandacht voor de natuur en het milieu, die arme bomen, dat ligt goed momenteel. De kern van de communicatie is dat je op het plekje komt van de sympathie. ‘Ophef’, dat is het woord waar het om draait. Het aantal artikelen of tweets met het woord ophef is de laatste jaren ontzettend toegenomen. Je moet ophef maken, met een afwijkende mening kan je scoren in de media en dan bereik je de politiek want die is doodsbenauwd voor die media. Is de afstand tussen de mensen en de politiek groot? Nee, juist niet, die afstand is nog nooit zo klein geweest. Twitter mag dan bijna dood zijn maar voor politici is en blijft het heel belangrijk. Daar kan je zo je mening op kwijt.”
Scoren met cao
De onderstroom is ook van belang als het gaat om iets als de Grafimedia cao, stelde De Vries op een vraag uit de zaal.
“Voor de bonden zijn de cao’s momenteel onderdeel van hun overlevingsstrijd. Ze moeten scoren want dat doet het goed. Wat kan je daar als werkgevers tegenover zetten? Vooral zo goed mogelijk weten wat je werknemers eigenlijk willen. Vraag ze er naar, wat speelt er, wat vinden ze belangrijk.”
In datzelfde verband beantwoordde De Vries nog een belangrijke vraag over het algemeen verbindend verklaren (AVV) van de Grafimedia cao.
“Ik weet dat D66 daar vraagtekens bij zet, maar bij het CDA wil men het houden zoals het nu is. Ik verwacht dat het die laatste kant wel op zal gaan en dat er weinig zal veranderen wat die AVV betreft.”