Ontwikkeling van de omzet
De branche heeft een zware periode achter de rug als gevolg van de COVID-19 maatregelen, maar herstelde zich daarna weer behoorlijk. In onderstaande grafiek zijn de indexcijfers van de totale omzet en de binnenlandse en buitenlandse omzet over de periode 2019 t/m het derde kwartaal in 2023 weergegeven. Allereerst zien we dat de omzet ieder jaar schommelt, verdeeld over de kwartalen. Dat is dus een normaal patroon. De omzet in het eerste en het derde kwartaal ligt bijna altijd lager dan in het tweede en vierde kwartaal. Het vierde kwartaal is tevens altijd het kwartaal met de hoogste omzet. Dat patroon zien we ook terug in de eerste drie kwartalen van 2023, dus de verwachting is dat het vierde kwartaal een sterke verbetering zal laten zien. Wel kunnen we constateren dat het derde kwartaal in 2023 voor de binnenlandse en totale omzet sterker daalde dan in 2022 het geval was. Daarentegen doet de omzet naar de buitenlandse markt het opvallend goed in alle drie kwartalen van 2023. De conclusie is dus dat ook de grafische branche in het tweede en derde kwartaal van 2023 een lichte krimp vertoont door omzetverlies op de binnenlandse markt, terwijl de omzet zich op de buitenlandse markt wel positief ontwikkelt.
Het economisch conjuctuur volgens grafische ondernemers
Wat vinden grafische ondernemers van het economische conjunctuur in 2023 en wat verwachten zij van het vierde kwartaal? Om dit te beantwoorden zijn vier onderwerpen uit de Conjunctuurenquête van het CBS in onderstaande grafiek weergegeven. Ondernemers blikken terug op het derde kwartaal in 2023 en spreken vervolgens hun verwachtingen uit over het vierde kwartaal. De vier onderwerpen waarover de ondernemers zich uitspreken geven samen een beeld van de economische conjunctuur.
Terugblik derde kwartaal 2023
Geen van de ondernemers vindt dat het economisch klimaat in het derde kwartaal verbeterd is ten opzichte van het tweede kwartaal. Een grote meerderheid vond het economisch klimaat onveranderd en 14% is van mening dat het zlefs was verslechterd. De waarde van de orderontvangst was bij 23% toegenomen en bij 15% afgenomen. Dit levert een positief saldo op van 8%. Minder positief is het saldo bij de omzet en prijzen in het derde kwartaal. 29% van de ondernemers ervaarde een afname tegenover 15% een toename van de omzet en prijzen. Met betrekking tot de productie (toegevoegde waarde) ervaarde 15% een afname maar ook 15% een toename daarvan.
Verwachtingen vierde kwartaal 2023
De verwachtingen over het vierde kwartaal in 2023 zijn overwegend positief. Daarbij geeft een meerderheid (56%) wel aan het moeilijk te vinden hierover een uitspraak te doen. Wat betreft het algemene economische klimaat verwacht slechts een klein deel (15%) een verbetering, maar een even groot deel (14%) verwacht eerder een verslechtering. Over de waarde van de orderontvangst, de omzet en prijzen, en de productie (toegevoegde waarde) verwacht 34% tot 37% een toename in het vierde kwartaal, niemand verwacht een afname. Deze verwachting is ook overeenkomstig het eerder aangetoonde patroon over de kwartalen waarbij het vierde kwartaal steeds het beste is.
Krapte aan personeel
Grafische ondernemers hebben ook de belangrijkste belemmeringen benoemd waarmee zij geconfronteerd worden in 2023. Meest genoemde is het tekort aan personeel. Bijna de helft (48%) van de ondernemers ervaart dit als hun belangrijkste belemmering. Daarna wordt door een kwart (25%) van de ondernemers onvoldoende vraag naar drukwerk genoemd en door 11% het ontbreken van voldoende financiële middelen. 30% van de ondernemers ervaart geen enkele belemmering bij hun bedrijfsuitoefening.
