Dat sombere beeld schetsten Bram ter Beek en Mark Bonenkamp op de Ledenraad. Bonenkamp is namens het KVGO lid van Postfilter.nl en deelnemer aan een postberaad op initiatief van staatssecretaris Mona Keizer van economische zaken.
“Er gebeurt zo veel op dit gebied en er komen zoveel bedreigingen op ons af, dat ik graag zou zien dat we binnen het KVGO weer een postcommissie instellen”, vindt Bonenkamp, die leden vraagt zich te melden.
Landelijke schaal
De meeste aandacht trekt de Ja/Ja-sticker die per 1 januari in Amsterdam is ingevoerd. Het KVGO heeft samen met MailDB en Spotta hoger beroep aangetekend tegen een eerder vonnis dat die sticker toestaat. Dat beroep dient op 28 maart 2019 bij de rechtbank in Amsterdam.
Ook in andere gemeenten zijn stemmen opgegaan om een Ja/Ja-sticker in te voeren. In de meeste gevallen wacht men het hoger beroep in de Amsterdamse zaak af. Op initiatief van Zaanstad is de Vereniging van Nederlandse Gemeenten op landelijke schaal begonnen met een onderzoek naar de voors en tegens. Bovendien mengt Rijkswaterstaat zich in de zaak, want die moet op verzoek van Keizer de gevolgen van papierafval in beeld brengen.
“Dan hebben we het niet alleen over ongeadresseerd, maar zelfs over geadresseerd drukwerk. Alle reclamedrukwerk zit opeens in de verdachtenbank,” waarschuwde Ter Beek. Dat terugdringen van drukwerk past in het streven om de hoeveelheid restafval de komende jaren drastisch te verminderen.
“Nascheiden kan met metaal en plastic bijvoorbeeld, maar niet met papier: dat kan je er niet uithalen. Papier moet je ‘voorscheiden’, zoals nu gebeurt met het bestaande systeem rond oudpapier. Er gaan steeds meer stemmen op om de hoeveelheid papier terug te dringen door de verspreiding van folders aan de bron te verbieden of in ieder geval te beperken.”
Vrijheid van meningsuiting
Waar de reclame- en drukwerksector met initiatieven probeert te reageren, zoals met het nieuwe huis-aan-huis blad City in Amsterdam, tracht de plaatselijke overheid dat direct de kop in te drukken. “Dat doen ze dan met nieuwe maatregelen waarbij de grondwettelijke vrijheid van meningsuiting in gevaar kan komen,” stelde Ter Beek. Hij meldde wel ‘de retail’ nu actief deelneemt aan de overleggen over reclamedrukwerk. Dat geldt ook voor het ketenbreed overleg met zowel de VNG als Rijkswaterstaat.
“Er zijn berekeningen dat 29 procent van de totale omzet van de middenstand afhankelijk is van de folder. Als je bedenkt dat die omzet ligt in de orde grootte van 109 miljard euro dan begrijp je dat het om enorme bedragen en belangen gaat. Alle grote winkelbedrijven zitten daarom nu mee aan tafel. Denk aan Action, Blokker en Gamma.”
Postdialoog praat niet
Tegelijkertijd zijn op de postmarkt ontwikkelingen die niet gunstig uit lijken te pakken voor reclamedrukwerk, legde Mark Bonenkamp uit. Hij rapporteerde uit ‘de Postdialoog’ dat de staatssecretaris instelde om haar te adviseren over de toekomst van de postmarkt. Hoewel daar meer dan twintig organisaties, waaronder het KVGO, aanwezig waren kwam Bonenkamp er teleurgesteld vandaan.
“Het was erg eenzijdig met een duidelijk vooraf vastgestelde conclusie: een fusie tussen PostNL en concurrent Sandd moet er komen. Dat idee wordt unaniem gesteund door de Tweede Kamer. Zo’n fusie zou nodig zijn om de – wettelijk geregelde – uniforme postbezorging in het hele land veilig te stellen.”
Bij elkaar voegen van de twee postbedrijven zal, zo vreest Bonenkamp, leiden tot een monopolie op de postmarkt waardoor het nieuwe ‘nationale’ postbedrijf op eigen houtje de tarieven kan verhogen en de dienstverlening terug kan schroeven. Vanwege dat monopolie vestigen de partijen hun hoop op de Autoriteit Consument en Markt ACM die de fusie tegen zou kunnen houden omdat er geen concurrentie meer over blijft.
“De staatssecretaris dreigt dan, met steun van de Kamer, een zelden toegepast artikel 47 toe te passen dat het mogelijk maakt zo’n fusie er toch door te drukken omdat dat in het nationaal belang zou zijn.”