Categorieën symptomen
Sommige symptomen zijn al direct in het begin merkbaar. Het signaleren van stress in deze fase is enorm belangrijk. Door snel te reageren kun je blijvende schade en ziekteverzuim voorkomen. De symptomen van werkstress in de eerste fase kunnen we opdelen in vier categorieën:
- Lichamelijk – deze veelal hormonale stressresponse is niet altijd direct zichtbaar voor anderen maar kunnen uitmonden in meer spierspanning en ontstekingen in het lichaam. Lichamelijke symptomen van werkstress zijn pijn aan de nek, schouder, rug of armen, hoofdpijn, onrust, vermoeidheid, slaapproblemen, duizeligheid, maag- en darmklachten, hyperventilatie, gewicht verliezen of aankomen of overmatig zweten.
- Emotioneel – deze symptomen zijn meestal waarneembaar voor anderen. Emotionele symptomen van werkstress zijn een opgejaagd gevoel, geestelijke vermoeidheid, ongemotiveerd zijn, onzekerheid, somberheid, prikkelbaarheid, angstgevoelens, snel huilen, ontevredenheid of stemmingswisselingen.
- Gedragsmatig – deze symptomen zijn meestal waarneembaar voor anderen. Gedragsmatige symptomen van werkstress zijn veel meer of minder eten, meer roken, drinken of medicijngebruik, vaker ziek melden, snel last van irritatie of agressie, emotionelere reacties, kleine ongelukjes, zich sociaal terugtrekken, druk en veel praten, cynisme of meer klagen.
- Cognitief – deze symptomen zijn soms waarneembaar voor anderen. Cognitieve symptomen van werkstress zijn piekeren, niets kunnen afmaken, slecht presteren, prioriteiten verwarren, (geestelijke) afwezigheid, ongeïnteresseerdheid, ad-hoc reacties, verstrooid- en vergeetachtigheid, veel piekeren, concentratieproblemen of besluiteloosheid.
Vroegtijdig ingrijpen is van belang
Merk je een van bovenstaande signalen op bij jouw werknemer, is het aan te raden direct in te grijpen. Wanneer werkstress niet tijdig wordt opgemerkt, is de kans groot dat er effecten op de lange termijn ontstaan. Het bekendste psychische effect van langdurige werkstress is overspannenheid. In deze fase presteert de werknemer beduidend slechter op het werk.
De fase daarna, is die van een burn-out. De oorzaak hiervan is dat de werknemer te lang op volle kracht is doorgegaan. De werknemer is ‘opgebrand’; fysiek, mentaal en emotioneel uitgeput.
Stress is een signaal van het lichaam, dat het tijd is om te ontspannen. In de eerste fase van symptomen heeft de werknemer vooral rust nodig. Dat kan door hem of haar op het werk minder taken te geven of het tempo van werken naar beneden te brengen.
Let er als werkgever op dat vakantie tijdig wordt opgenomen en niet wordt opgespaard. Ontspanning van lichaam en geest is nodig om op tijd te herstellen.
Voor onze branche heeft de Werkgroep Arbeid en Gezondheid Grafimedia (WAGG) de arbocatalogus “Minder werkstress, meer werkplezier” uitgegeven. In deze brochure wordt uitgebreid ingegaan op psychosociale arbeidsbelasting en wat je als werkgever kunt doen om dit te voorkomen.